zurück
 

Fābula 2
 
Lupus et Grus
Agricola et Anguis
Asinus et Equus
Agricola et Filii
Equus et Asinus
Mulier et Ancillae
Testudo et Aquila
Luscinia et Accipiter
Senex et Mors
Inimici

Hinnuleus et Cervus
Hoedus et Lupus
Corvus et Vulpes
De Leo
Mus et Rusticus
Vultur et Aviculae
Ranae
Ranae et Jupiter
Lupi et Pastores
Puer mendax

 
Corvus
Cornix et Columba
Leo, Asinus et Vulpes
Muscae
Cancer
Culex et Taurus

 

Fab.XXVII.
Lupus et Grus

In faucibus lupi os inhaeserat.
Mercede igitur conducit gruem, qui illud extrahat.
Hoc grus longitudine colli facile effecit.
Quum autem mercedem postularet, subridens lupus et dentibus infrendens, num tibi,
inquit, parva merces videtur, quod caput incolume ex lupi faucibus extraxisti?

Fab.XXVIII.
Agricola et Anguis

Agricola anguem reperit, frigore paene exstinctum.
Misericordia motus, eum fovit sinu et subter alas recondidit.
Mox anguis recreatus vires recepit, et agricolae, pro beneficio, letale vulnus inflixit. —
Haec fabula docet qualem mercedem mali pro beneficiis reddere soleant.

Fab.XXIX.
Asinus et Equus

Asinus equum beatum praedicabat, qui tam copiose pasceretur, quum sibi post
molestissimos labores ne paleae quidem satis praeberetur.
Forte autem bello exorto, equus in proelium agitur, et circumventus ab hostibus,
post incredibiles labores tandem, multis vulneribus confossus, collabitur.
Haec omnia asinus conspicatus, o me stolidum, inquit, qui beatitudinem ex praesentis
temporis fortuna aestimaverim!


Fab.XXX.
Agricola et Filii

Agricola senex, quum mortem sibi appropinquare sentiret, filios convocavit, quos,
ut fieri solet, interdum discordare noverat, et fascem virgularum afferri jubet.
Quibus allatis, filios hortabatur, ut hunc fascem frangerent.
Quod quum facere non possent, distribuit singulis singulas virgas, iisque celeriter fractis,
docuit illos, quam firma res esset concordia, quamque imbecillis discordia.

Fab.XXXI.
Equus et Asinus

Asinus, onustus sarcinis, equum rogavit, ut aliqua parte oneris se levaret, si se vivum videre vellet.
Sed ille asini preces repudiavit.
Paulo post igitur asinus labore consumtus in via corruit et efflavit animam.
Tum agitator omnes sarcinas, quas asinus portaverat, atque insuper etiam pellem asino
detractam, in equum imposuit.
Ibi ille sero priorem superbiam deplorans, o me miserum, inquit, qui parvulum onus in
me recipere noluerim, quum nunc cogar tantas sarcinas ferre, una cum pelle comitis mei,
cujus preces tam superbe contempseram
.

Fab.XXXII.
Mulier et Ancillae

Mulier vidua, quae texendo vitam sustentabat, solebat ancillas suas de nocte excitare ad
opus, quum primum galli cantum audivisset.
At illae, diuturno labore fatigatae, statuerunt gallum interficere.
Quo facto, deteriore conditione quam prius esse coeperunt.
Nam domina, de hora noctis incerta, nunc famulas saepe jam prima nocte excitabat

Fab.XXXIII.
Testudo et Aquila

Testudo aquilam magnopere orabat, ut sese volare doceret.
Aquila ei ostendebat quidem, eam rem petere naturae suae contrariam; sed illa
nihilominus instabat, et obsecrabat aquilam, ut se volucrem facere vellet.
Itaque ungulis arreptam aquila sustulit in sublime, et demisit illam, ut per aerem ferretur.
Tum in saxa incidens comminuta, interiit.
Haec fabula docet, multos cupiditatibus suis occoecatos consilia prudentiorum respuere,
et in exitium ruere stultitia sua.

Fab.XXXIV.
Luscinia et Accipiter

Accipiter esuriens rapuit lusciniam.
Quae quum intelligeret, sibi mortem impendere, ad preces conversa, orat accipitrem,
ne se perdat sine causa.
Se enim avidissimum ventrem illius non posse explere, et suadere adeo, ut grandiores
aliquas volucres venetur
.
Cui accipiter, insanirem, inquit, si partam praedam amittere, et incerta pro certis sectari vellem.

Fab.XXXV.
Senex et Mors

Senex in silva ligna ceciderat, iisque sublatis domum redire coepit.
Quum aliquantum viae progressus esset, onere et via defatigatus, fascem deposuit,
et secum aetatis et inopiae mala contemplatus,
Mortem clara voce invocat quae ipsum ab omnibus his malis liberet.
Tum Mors, senis precibus auditis subito adstitit, et quid vellet, percunctatur. At Senex,
quem jam votorum suorum poenitebat nihil, inquit, sed requiro,qui onuspaululum allevet,
dum ego rursus subeo
.

Fab.XXXVI.
Inimici

In eadem navi vehebantur duo, qui inter se capitalia odia exercebant.
Unus eorum in prora, alter in puppi residebat. Orta tempestate ingenti, quum omnes de
vita desperarent, interrogat is, qui in puppi sedebat, gubernatorem, utram partem navis
prius submersum iri existimaret
.
Cui gubernator, proram, respondit.
Tum ille, jam mors mihi non molesta est, quum inimici mei mortem adspecturus sim.

Fab.XXXVII.
Hinnuleus et Cervus

Hinnuleus quondam patrem suum his verbis interrogasse dicitur:
Mi pater, quum multo sis major canibus et tam ardua cornua habeas, quibus a te vim
propulsare possis, qui fit, ut canes tantopere metuas?

Ibi cervus ridens, mi nate, inquit, vera memoras; mihi tamen, nescio quo pacto, semper
accidit, ut, audita canum voce, in fugam statim convertar
. —
Haec fabula docet, natura formidulosos nullis rationibus fortes reddi posse.

Fab.XXXVIII.
Hoedus et Lupus

Quum hoedus evasisset lupum et confugisset in caulam ovium, quid tu, stulte, inquit ille,
hic te salvum futurum speras, ubi quotidie pecudes rapi et diis mactari videas? Non curo,
inquit hoedus; nam si moriendum sit, quanto praeclarius mihi erit, meo cruore aspergi
aras deorum immortalium quam irrigari siccas lupi fauces. —
Haec fabula docet, bonos mortem quae omnibus imminet, non timere, si cum honestate
et laude conjuncta sit.

Fab.XXXIX.
Corvus et Vulpes

Corvus alicunde caseum rapuerat, et cum illo in altam arborem subvolarat.
Vulpecula, illum caseum appetens, corvum blandis verbis adoritur; quumque primum
formam ejus pennarumque nitorem laudasset, pol, inquit, te avium regem esse dicerem,
si cantus pulchritudini tuae responderet.
Tum ille, laudibus vulpis inflatus, etiam cantu se
valere demonstrare voluit.
Ita vero e rostro aperto caseus delapsus est, quem vulpes arreptum devoravit. —
Haec fabula docet, vitandas esse adulatorum voces, qui blanditiis suis nobis insidiantur.

Fab.XL.
De Leo

Societatem junxerant Leo, Juvenca, Capra, Ovis. Praeda autem, quam ceperant, in quatuor
partes aequales divisa, leo prima, ait, mea est; debetur enim haec praestantiae meae.
Tollam et secundam, quam meretur robur meum. Tertiam vindicat sibi egregius labor meus.
Quartam qui sibi arrogare voluerit is sciat, se habiturum me inimicum sibi.
Quid facerent imbecilles bestiae, aut quae sibi leonem infestum habere vellet?

XLI.
Mus et Rusticus

Mus a Rustico in caricarum acervo deprehensus, tam acri morsu ejus digitos vulneravit,
ut ille eum dimitteret, dicens: nihil, mehercule, tam pusillum est, quod de salute
desperare debeat, modo se defendere et vim depulsare velit.

XLII.
Vultur et Aviculae

Vultur aliquando aviculas invitavit ad convivium, quod illis daturus esset die natali suo.
Quae quum ad tempus adessent, eas carpere et occidere, epulasque sibi de invitatis instruere coepit.

Fab.XLIII.
Ranae

Ranae laetabantur, quum nuntiatum esset, Solem uxorem duxisse.
Sed una caeteris prudentior, O vos stolidos! inquit; nonne meministis, quantopere vos
saepe unius Solis aestus excruciet?

Quid igitur fiet, quum liberos etiam procreaverit?

Fab.XLIV.
Ranae et Jupiter

Ranae aliquando regem sibi a Jove petivisse dicuntur. Quarum ille precibus exoratus trabem ingentem
in lacum dejecit.
Ranae sonitu perterritae primum refugere, deinde vero, trabem in aqua natantem conspicatae,
magno cum contemtu in ea consederunt aliumque sibi novis clamoribus regem expetiverunt.
Tum Jupiter, earum stultitiam puniturus, hydrum illis misit, a quo quum plurimae captae
perirent, sero eas stolidarum precum poenitur.

Fab.XLV.
Lupi et Pastores

Quum Philippus, rex Macedoniae, cum Atheniensibus foedus initurus esset, ea conditione,
ut oratores suos ipsi traderent Demosthenes populo narravit fabulam qua iis callidum
regis consilium ante oculos poneret.
Dixit enim, lupos quondam cum pastoribus pactos esse, se nunquam in posterum greges
esse impugnaturos, si canes ipsis dederentur. Placuisse stultis pastoribus conditionem;
sed quum lupi caulas excubiis nudatas, vidissent, eos impetu facto omnem gregem dilaniasse.

Fab.XLVI.
Puer mendax

Puer oves pascens crebro per lusum magnis clamoribus opem rusticorum imploraveret,
lupos gregem suum aggressos esse fingens.
Saepe autem frustratus eos, qui auxilium laturi advenerant, tandem lupo revera irruente
multis cum lacrymis, vicinos orare coepit, ut sibi et gregi subvenirent.
At illi eum pariter ut antea ludere existimantes, preces ejus et lacrymas neglexerunt,
ita ut lupus libere in oves grassaretur, plurimasque earum dilaniaret.

Fab.XLVII.
Corvus

Corvus, qui caseum forte repererat, gaudium alta voce significavit.
Quo sono allecti plures corvi famelici advolaverunt, impetuque in illum facto, opimam
ei dapem eripuerunt.

Fab.XLVIII.
Cornix et Columba

Cornix columbae gratulabatur foecunditatem, quod singulis mensibus pullos excluderet.
At illa, ne mei, inquit, doloris causam commemores.
Nam quos pullos educo, eos dominus raptos aut ipse comedit aut aliis comedendos vendit.
Ita mihi mea foecunditas novum semper luctum parit.

Fab.XLIX.
Leo, Asinus et Vulpes

Vulpes, asinus et leo venatum iverant.
Ampla praeda facta, leo asinum illam partiri jubet.
Qui quum singulis singulas partes poneret aequales, leo eum correptum dilaniavit,
et vulpeculae partiendi negotium tribuit.
Illa astutior, leoni partem maximam apposuit, sibi vix minimam reservans particulam.
Tum leo subridens ejus prudentiam laudare, et unde hoc didicerit, interrogare coepit.
Et vulpes, Hujus me, inquit, calamitas docuit, quid minores potentioribus debeant.

Fab.L.
Muscae

Effusa mellis copia est: Muscae advolant Pascuntur.
At mox impeditis cruribus Revolare, nequeunt.
Heu miseram, inquiunt, vicem!
Cibus iste blandus, qui pellexit suaviter,
Nunc fraudulentus quam crudeliter necat!
   Perfida voluptas fabula hac depingitur.

Fab.LI.
Cancer

Mare cancer olim deseruit, in littore Pascendi cupidus.
Vulpes hunc simul adspici, Jejuna, simul accurrit, et praedam capit.
Nae, dixit ille, jure plector, qui, salo
Quum fuerim natus, voluerim solo ingredi!
    Suus unicuique praefinitus est locus,
Quem praeterire sine periclo non licet.

Fab.LII.
Culex et Taurus

In cornu tauri parvulus quondam culex
Consedit; seque dixit, mole si sua
Eum gravaret, avolaturum illico.
At ille: nec te considentem senseram.