Fab. 43
De Twee Reizigers
Thomas en Lubin te samen
(Groote vrienden, die te voet
Langs den steenweg stadwaerts kwamen),
Praetten even wél gemoed,
Wanneer zich aen Thomas oogen
Opdoet eene beurs vol geld,
't Welk hy aenstonds niet en telt,
Maer wist stiltjes weg te droogen.
De blyde Lubin zegt: Voor ons! wat groote schat! -
't Geen vrekaerd Thomas niet bevat:
' 'k Heb dit geld alléén gevonden;
Ik ben niet aen u verbonden:
Myn geliefde vriend,' zegt hy,
'Zeg voor ons niet, maer voor my.'
Thomas gaet blymoedig henen;
Lubin volgt hem boos en kwaed:
Maer, wanneer nu op de straet
Dieven uit het bosch verschenen,
Dan verkeert welhaest het spel
Tusschen hem en zyn gezel.
Thomas, vol bekommernissen,
Roept: Wy zyn verloren, vriend! -
Lubin zegt: Gy kunt ook missen:
Wy, is 't woord niet welk híér dient;
Zeg vry: Ik, 't zal beter passen.
Lubin vlugt door bosch en veld;
Thomas ziet zich overrassen,
En berooven van zyn geld.
Die door zelfsliefde is bezeten
In zyn' welstand en geluk,
Zal van ieder zyn vergeten
In zyn' tegenspoed en druk.
Fab. 44
De Dood en de Houthakker
Een oude sukkelaer, met hakhout overladen,
En zuchtend onder 't juk dat kruin en schouders prangt,
Trekt naer zyn' strooijen hut langs enge kronkelpaden,
Waer kwynend doodsverdriet hem 't lydend hert bevangt.
Hy wilt,.. hy kan niet meer,.. zyn' vracht,.. zyn' rampspoed dragen.
Hy werpt zyn' mutsaerd af,... zit neêr,... herdenkt zyn' dagen...
Wat was ooit zyn genot, dan last en slaverny?
Was immer sterveling ellendiger dan hy?
Zeer dikwyls zonder brood, en altyd vol van zorgen;
Zyn' vrouw, zyn talryk kroost, de lieden die hem borgen,
Het krygsvolk, de karwei, de schatting van den staet,
Vertoonen hem den ramp in vol- en overmaet.
Hy roept de Dood... zy komt, zy doet den lyder trillen. -
Wat wilt gy? zegt zy hem. - Ach! 't geen ik slechts zou willen,
Is... dat gy toch dit hout weêr op myn' schouders laedt.
De dood heelt alle folteringen;
Maer, liever nood
Dan dood,
Is 't spreekwoord aller stervelingen.
Fab. 45
De Appelboom
Een tuinier had op zyn land
Eenen Appelboom geplant,
Hem geënt, sinds zeven jaren,
Jaerlyks hem gemest, gesnoeid.
Hy was reeds zeer hoog gegroeid,
Haest moest hy hem vruchten baren;
Maer een jonge Canada
Van zyn' buerman kwam zoo na
Met zyn' wortels, met zyn' takken,
Dat de boom van den tuinier,
Door den gragen Popelier,
Wierd verdrukt door ongemakken.
Men verplant hem in den herft:
Maer de droogte, vorst en winden
Komen al zyn zap verslinden,
En de boom verkwynt en sterft.
Hy, die wilt een' ramp vermyden,
Vaek zal grooter' rampen lyden.
Fab. 46
De Vermomde Ezel
Baes Langoor, in een leeuwenvel
Vermomd, deed heel de wereld beven.
Het ezelshoofd was toch niet wél
Met 't vreeslyk mommetuig omgeven:
Want, boven op de leeuwenhuid,
Stak een' der lange lobben uit,
Die altyd de Ezels onderscheiden.
Zoo wierd weldra de list ontdekt,
En Maerten liet zich niet verbeiden;
Hy vat en zweept de dwaze beest,
Alom zoo algemeen gevreesd,
En durft hem naer den molen jagen.
Elk stond verwonderd en verslagen,
Daer Maerten leeuwen dwingen kon.
Zoo ziet men menigen Gascon
Het spreekwoord nog verwezenlyken:
Men kleede een Ezel in satyn,
Hy zal toch altyd Ezel zyn.
Wie wys is zal toch nooit met vreemden opsmuk pryken.
Fab. 47
De Eikel en de Pompoen
God, die en aerde en hemel schiep,
Hy, die het al in wezen riep,
Toont zyne wysheid in zyn' werken,
Zoo gy uit dit verhael zult merken.
Een kinkel, die zyn' noenrust nam,
Zag een' Pompoen zyn leger naken:
'Wat groote vrucht! wat kleine stam!
Wat wilde toch de Schepper maken,
Toen hy dit dus heeft toebeschikt?
Zoo groote vrucht hangt aen een lootje!
En dáér, die eik draegt slechts een nootje!
Wel, ik had daerop niet gemikt:
'k Had den Pompoen aen d'eik gehangen,
En de Eikel kon zyn' plaets vervangen!
Zoo had ik de evenredigheid
Doen in de wereldschepping pryken;
De vrucht kon aen den boom gelyken:
Was dit geen heerlyk onderscheid?'
Neuswyze gek! 't is te beklagen,
Dat u de schepping vooren ging;
Wat heerlykheid! wat zegening!
Of liever, wat al ramp en plagen
Hadt gy in 's werelds kring vermeerd,
Zoo de ondervinding u haest leert.
Gelegen onder de eikentwygen,
Voelt hy een' Eikel nederzygen
Op zynen neus... Nu roept hy uit:
Ei! 'k ben veranderd van besluit,
Gods wysheid streeft myn brein te boven;
'k Moet haer met aerde en hemel loven!
Was de Eikel een Pompoen geweest,
Ik had voor mynen kop gevreesd.
Fab. 48
De Uil
Burger Uil woont op den toren,
Op den toren van de kerk;
Op die woon zoo hoog als sterk
Heeft hy niet zyn regt verloren,
Zoo als de and're vogels al,
Welke om hun te luid geschal,
Slapen moeten op de twygen
Van de boomen of in 't dak:
't Is omdat baes Uil kan zwygen,
En nooit onbezonnen sprak.
De and're vogels, om hun praten,
Moesten al de kerk verlaten;
En geen wonder: hunne tael
Stoorde er velen, menigmael.
Raven krasten. – Ondertusschen
't Schadelyk gebroed der Musschen
Riep: Dief! dief! naer groot en kleen.
Last'ren is de Musch gemeen:
Alle booze, nooit te vreden,
Zal elks faem met voeten treden.
Dan deed dwaze Weduwael
Ieder lachen om zyn' tael.
Duiven durfden roek'lend ronken.
Boertje Vink, door gekheid dronken,
Zong en herzong steeds zyn lied
Van: Schink, klink, drink, joostje wiet.
Op den pastor en den koster,
Als de stille Pater noster
Aen de baer gelezen wierd,
Wierd er door de Kauw getierd.
Kerkbaljuw en roededrager,
Schatman, klokkenist en vager
Zyn begrimd door zwarte Kraei,
Bont genaemd door de Ekstergaei.
De koralen, in hunn' zaken,
Hooren zich door 't Meesje laken,
Het riep driewerf: Zie die twee!
Burger Uil, bedaerd, gedwee,
Eeuwig vyand van het spreken,
Blaesde pst. - En, op een teeken,
Joeg men al de vogels heên,
Al - ten zy baes Uil alléén.
Wee aen hem die niet kan zwygen!
Die veel spreekt, en weinig denkt;
Waerheid, deugd en vriendschap krenkt,
Moet steeds stank voor dank verkrygen.
Fab. 49
De Wolf en de Ooivaer
De Wolven slempen graeg en veel:
Een Wolf, aen zynen disch gezeten,
Had weêr zoo gulziglyk geëten,
Dat hem een been stak in de keel;
Dus dat hy voor de dood reeds beefde.
Er was een Ooivaer, die omhoog, in 't luchtruim, zweefde:
De Wolf wenkt, en de vogel komt,
Die straks dienstvaerdig, onbeschroomd,
Den Wolf verlost. - Tot híér ging alles naer behagen;
Maer, als nu de arts zyn' loon komt vragen,
Dan roept de schaepsbeul, hoogst gestoord:
Uw loon? wie heeft zulks ooit gehoord!
Weet gy niet, dat ik u den gorgel af kon byten,
Toen ge uwen hals staekt in myn' keel?
Dit gaet te ver; het schilt te veel!
Weet beter toch de pligt van dankbaerheid te kwyten!
Ga, windbuil! want gy hebt híér reeds genoeg gebrald!
Let op, zie dat gy nooit in myne klauwen valt!
Die aen ondankb'ren gunst betoonen,
Zien veeltyds hunnen dienst met hoon en smaed beloonen.
Fab. 50
Het Schilderstuk
Op eene Schildery stond keuriglyk ten toon
Een mensch, die eenen leeuw geveld hield vóór zyn' voeten.
De menschen hoorde men dien mensch met lof begroeten:
Een Leeuw kwam ook daerby, en zeide: 't Werk is schoon;
Geen wonder, wordt die daed door menschen hoog geprezen:
De mensch heeft dáér den mensch de zege toegewezen:
Maer ligtlyk wierd de kans verkeerd,
Wierd ook de schilderkunst door leeuwen aengeleerd.
Vooroordeel speelt zyn' rol arglistig in veel' zaken,
En poogt de sterken zwak, de zwakken sterk te maken.
Fab. 51
De Wolf en de Vos, vóór den Aep pleitende
Een Wolf zeide overal dat hy bestolen was.
Een langverdachte Vos wierd vóór het regt ontboden,
Waer meester Aep, als tolk, de wetten voorenlas.
Men hoorde de partyen nooden,
Die daedlyk vóór den regter staen.
Het pleit ging aenstonds hevig aen:
Zy schreeuwden, om te meest, elkander driftig tegen.
Nooit zag men Themis meer verlegen;
Heer Aep, op zynen regterstoel,
Wierd doof geschreeuwd door hun gewoel:
Men hoorde wederzyds wel honderd dieften melden.
Na veel geraes, getier en schelden,
De regter komt tot zyn besluit,
En spreekt aldus het vonnis uit:
Gy, Wolf, beklaegt u híér, en u wierd niets ontnomen;
Gy Vos, verdient sinds lang een' brave geeseling.
Gy zult 't dan, eveneens, niet schadeloos ontkomen:
Betaelt gezamenlyk de kosten van 't geding.
De regter wilt híér doen verstaen,
Dat men de boozen nooit ligtveerdig mag ontslaen.
Fab. 52
De Leeuw en de Mug
Weg, dwergje! weg van híér! verachtlyk spuis der aerde!
Zoo sprak de Leeuw het Mugjen aen,
't Welk stout den oorlog hem verklaerde. -
'Verban,' (zegt het,) 'den dwazen waen,
Dat ooit uw eernaem my doet beven!
Ik dwing door myne heerschappy
Den Os die grooter is dan gy.'
Fluks wordt de stormtoon aengeheven,
En hiermede eindigt het gekyf.
Het Mugje valt den Leeuw op 't lyf,
En byt zyn' ruwig' huid zoo vinnig,
Dat hy verwoed, en, als uitzinnig,
De lange manen schudt, den steert afgryslyk krolt.
Elke oog schiet vlammen uit: hy schuimbekt, briescht en grolt
Zoo forsch, dat dáér omtrent de dieren zich verdringen,
Al sluipende in hun hol terug:
En al die angst en schrik is 't werk van eene Mug,
Van een' wanschapen vlieg.... die toch kan vorsten dwingen.
De Leeuw, wiens woede ryst ten top,
Kneust ysselyk zich zelv' den kop,
En, ondanks zyne muil en klauwen,
Hy durft zich verder niet vertrouwen;
Hy wykt, bebloed en gansch ontsteld,
Met oneer en verlies, uit 't veld.
Het Mugje, op 't hoogst verblyd, gaet thans alom vertellen
Zyn' zege, aen zyne luchtgezellen;
't Ontmoet op zynen weg de web van eene spin,
En vindt er 't einde van zyn' vreugd en leven in.
Dit moet u tot een' les verstrekken:
De minste vyand baert al dikwyls 't grootste kwaed;
En, die zich eenmael wist aen 't grootst' gevaer te onttrekken
Weet niet of hy niet eens in mind'ren nood vergaet.
Fab. 53
De Kikvorschen die eenen Koning vragen
Het kwakkend vorschenheir, de volksbestiering moede,
Vroeg eenen koning aen Jupyn;
Der dieren hemelgod duidt hun verzoek ten goede,
En zegt: Uw staetsbestuer zal thans eenhoofdig zyn.
Er valt met ongemeen geklater,
Voor hen een koning in het water,
Met zulk afgrysselyk geweld,
Dat al het volk, bevreesd, ontsteld,
Zich bergt in hollen, rieten, biezen,
Tot in den grond van het moeras.
Het was een zware balk!... wie kon men beter kiezen?...
Elk was nieuwsgierig wie die nieuwe koning was;
Allengskens meer bedaerd, men nadert hem al beven.
Verstout van stond tot stond, de vrees heeft elk begeven;
Men wordt hem haest gewoon; hy wordt van elk omringd,
Zoo dat men eindelyk hem op de schouders springt:
De koning roert zich niet... Straks valt men aen het klagen!
Aen Jupyn wederom zyn' wenschen voorgedragen:
Schaf ons toch, zeggen zy, een and'ren koning aen!
Een' koning die bestiert, een' koning die kan roeren....
Der Goden oppervorst zendt hun alsnu een' kraen,
Die hun den vrede komt ontvoeren;
Die in het vorschenheir, genaêloos, vroeg en spa,
En knapt, en doodt, en eet, d'een' vóór, en d'ander' na.
Straks weder naer Jupyn gezonden;
Die hun voor eenig antwoord gaf:
Gelooft gy, dat myn wil hangt van uw' grillen af?
Gy zyt toch nooit voldaen, zulks heb ik ondervonden.
Waerom behieldt gy niet uw voorig volksbewind?
Of uwen eersten vorst, zoo goed als eensgezind?
Nu moet u deze vergenoegen,
Uit vrees dat men u nog een' erg'ren toe zou voegen.
Fab. 54
De Dierenpest
Een' ramp die schrik en dood verspreidt,
Ramp, in des hemels grimmigheid,
Gebaerd, om de euveldaên des aerdryks te bestraffen:
De pest, (wyl ik haer noemen moet,)
Die, in één dag, den hellevloed
Kan duizend reizigers verschaffen,
Woedde op der wereld dierenkring.
Schoon menig dier de dood ontging,
Zy waren al te mael geslagen.
Men zag hen op geen' prooi meer jagen:
Geen Vos noch Tyger, Wolf noch Beer
Kwam, als voorhêen, het Lam bespieden;
Geen' spys wekt hunnen eetlust meer.
Men zag de Tortelduif 't onzalig woud ontvlieden,
Waer alle vreugd en heil verdween,
En nu, een' hel van rampen scheen....
De Leeuw doet zynen raed vergaedren;
En straks ziet men de dieren naedren.
De goede koning spreekt hen aen:
Hoort, vrienden! 't onderwerp van onz' beraedslagingen:
Wy zien ons door de Goôn met yz'ren geesels slaen;
Gy weet wat wreede folteringen
De dieren dagelyks ondergaen:
Hiervan is de oorzaek onze misdaên toe te schryven.
Die stand van zaken kan niet blyven.
Myn voorstel is, dat die, wiens kwaed
Trok over ons der goden haet,
Aen hen word' levendig ten offer opgedragen.
Zoo strenge boetpleging zou zeker hun behagen:
Elk wierd waerschynlyk haest hersteld;
Want, de geschiedenis vermeldt,
Dat men, in diergelyke kwalen,
Slechts by de goden troost kan halen.
Dat elk dan ga in zyn gewis,
Regtzinnig onderzoek' waerin hy pligtig is,
En al zyn zondig kwaed belyde.
Ik stel my zelven niet ter zyde,
'k Zal eerst beginnen; hoort my aen:
Ik heb myn' snoeplust vaek voldaen:
'k Heb twintig schapen opgeëten,
En zes mael, meer of min, den herder doodgebeten,
Uit enkel' grimmigheid en haet:
'k Belyde met berouw myn kwaed;
Dat elk, als ik, zyn' schuld verklare,
En dat men eindelyk den schuldige niet spare.
De Vos treedt nader, en hy zegt:
Uw voorstel, sire! is goed en regt;
Maer uw' belydenis moet ik al veel verzoeten!
Zoudt gy het bloed der schapen boeten?...
Neen! neen!... dit is geen kwaed! 't verstrekt hun tot veel eer
Dat gy hen eten wilt... Wat aengaet nu den herder:
Die twyfelmoedigheid, o koning! gaet nog verder;
Wel! die verdiende nog veel meer!
Hoe! zyn 't de herders niet, die vaek zich meester maken
In uw geduchte ryk, en u en ons verzaken?
Nu spreekt de fleemer zyne biecht,
Waerin hy schaemtloos, tastbaer liegt.
Voorts worden duizend yslykheden
Door Tyger, Wolf en Beer beleden;
Doch, neen,... hun aenzien is te groot:
Ze ontsnappen allen aen de dood;
Zelfs Bulhond, ondanks zyn' gebreken,
Weet zich voor 't offer vry te spreken.
Thans komt de beurt des Ezels aen;
Hy zegt: Het is my leed hetgeen ik heb misdaen;
Want ik herinner my, dat ik, drie jaer geleden,
Eens, in den Monikmeersch, dien ik voorby moest treden,
Door honger en gelegenheid,
Gewis door nikkers voorbereid,
Een mondvol maeigras heb gestolen. -
Elk riep: Zoo bleef de kiem verholen
Van aller dieren ramp en druk!
Foei! snoodaerd! foei! gy wrocht ons aller ongeluk!
Wat schelmdaed! groote goôn! wie heeft zulks ooit geweten!
Welhoe! eens anders gras opvreten!!!...
De Wolf leest, onverwyld, des Ezels vonnis af,
Verklaert hem pligtig, meldt de straf:
De dood!... de dood alléén, kon zulke snoodheid boeten....
Men legt des Ezels hoofd weldra voor 's Ezels voeten.
Zoo maekt de aenzienlykheid, die 's regters brein verwart,
Den zwarten ryke wit, den witten arme zwart.
Kleine dieven ziet men knoopen;
Groote dieven laet men loopen.
Fab. 55
De Kat, de Wezel en het Konyntje
Van een onderaerdsch kasteel,
Welk een jongbejaerd Konyntje
Viel uit 's ouders erf ten deel,
Jufvrouw Wezels troetelkindje
Maekt zich meester door verraed.
't Was op eenen lentemorgen,
Dat 't Konyntje was gaen zorgen
Voor zyn' koolen en salaed.
Na dat het berg op, berg neder,
Had geloopen wyd en breed,
Keert het tot zyn' woning weder.
Fluks geeft het een' jammerkreet,
Ziende dat in zyn paleisje
't Wezeltje gehuisvest was;
't Zegt: Neen, zoo niet, liefste meisje,
Ruim myn' woon, vertrek nu ras;
Anders roep ik al de Ratten
Van geheel het land byeen.
't Antwoord was: Die post kan vatten
Blyft er. - Gy vertrekt niet? - Neen.-
't Is myn erfgoed, zegt 't Konyntje.-
En ik lach met deze wet!
Heeft uw vaêrtje of uw kozyntje
Deze woning u bezet;
Eveneens, ik zal er blyven!
Zie, dit is myn vast besluit:
Gy moogt weenen, schelden, kyven,
Ik vertrek er niet meer uit.-
Maer, ik zal den stamboom maken
Van myne afkomst en geslacht;
Kom, bevelen we onze zaken.
Aen Raminagrobis, alom te regt geacht.
Het was een' groote Kat, schynheilig, fyn in treken,
Vernuft in fieltery.... Men vindt dien voorstel goed:
Terstond gaet men den regter spreken;
Men wordt er vriendelyk ontmoet:
Komt nader, zegt hy hun; 'k ben door myn' hooge jaren
Wat doof... Komt, vrienden, nadert dan!...
De pleiters vreezen geen' gevaren:
Maer, zynde tot zoo digt, dat hy hen grypen kan,
De regter, in één' wenk, slaet forsch aen beide zyden
Zyn' scherpe klauwen uit... Het vonnis is geveld:
Hy zal met dezen buit zyn' buik een offer wyden.
Zie dáér de twisters toch gelyk te vrê gesteld.
Zoo varen somtyds in onz' dagen
De kleine vorsten, die aen groote raed gaen vragen.
Fab. 56
De Haen en de Duif
Als het noenmael was gedaen,
Op de landhoef van Aerjaen,
Hoorde men den tiet tiet zingen;
Men wierp graen en kruimelingen,
Zoo voor Duif als Ende en Hoen.
Duiven, straks met heele benden,
Dykgraef Woerd met al zyne Enden,
Zag men ylings derwaerts spoên,
En terstond begon men te eten.
Meester Haen, met zyn geslacht,
Wierd vergeefs sinds lang verwacht;
Hy had zyne kans verzeten.
Toen men riep het middaguer,
Was hy ginds, by buermans schuer.
Hooge hagen, wyde grachten,
Deden langer hem verwachten;
Daer hy nergens doortogt vond,
Moest hy langs de hoefpoort rond.
Eindlyk kwam hy aengetreden,
Hevig knorrend, niet te vreden,
Omdat men niet had gewacht
Naer heer Haen en zyn geslacht.
Weinig bleef er nog te lekken;
De Enden moesten straks vertrekken:
Allen vlogen in den wal;
En de Duiven moesten al
Voor zyn schelden, dreigen, vloeken,
Op het dak een' schuilplaets zoeken.
Eene Duif, die op den nest,
Durend' 't noenmael, had gezeten,
Ylde neder, om de rest
Van de kruimelingen te eten.
Aenstonds wierd zy door den Haen
Op het hevigste aengegaen:
Spuis der aerde! helgebroedsel!
Onbeschaefde woeste Duif!
Kom! ik pluim u kop en kuif!
't Duifje straks verlaet zyn voedsel;
Maer de Haen ging hevig voort:
Hebt gy dan my niet gehoord?
Fluks omlaeg! ik kom u dagen
Daedlyk tot een tweegevecht....
Hoe! gy zoudt de kans niet wagen!
Dan verliest gy eer en regt...
'k Zal den keus u overlaten,
Schryf gy zelv' de wapens vóór:
Met den bek of met de spoor;
Maer geen' weig'ring kan híér baten;
Een van ons moet aenstonds dood:
Neem maer uw' getuigen mede.
't Galloos Duifje zegt: Geen nood!
Gy mint twist; maer ik min vrede.
Alwie wys is, oordeelt ligt,
Wie van ons kent best zyn' pligt.
Twist baert onheil, vrede zegen;
Ik vind eer en regt gelegen,
Min in uwe uitnoodiging
Dan in myne weigering. -
Teeder Duifje, uwe reden
Is voorzigtig en gegrond.
Gelukkig waerlyk, zoo men heden
Meer Duiven en min Hanen vond.
Fab. 57
Het Slypje en de Gaverbeek
't Enge Slypje ontvangt het water
Zoo van Wolfs- als Olieberg:
't Liep met bruisend stroomgeschater;
Nimmer springvloed was zoo erg.
Als het zyne golfjes braekte
In het bed der Gaverbeek,
Die den afloop stilder maekte,
En voorzigtig rugwaerts week,
Riep het stroompje, zegevierend':
Ja! men ruimt my toch het veld;
'k Heb al woedende en al tierend',
My híér heer en baes gesteld. -
Maer zyn water, pas geboren,
Reeds heeft Slypjes naem verloren,
Zyn al te vlugge loop strekt hem tot ondergang....
Die matig loopt, loopt doorgaens lang.
Fab. 58
De Zeelt
Het was vloed: de Gaverweiden,
Waer men korts het bulkend vee,
Troepwys, zag te grazen leiden,
Schenen nu een' ruime zee.
't Water was zeer hoog geklommen
(Want de beek was zonder val),
Het bereikte eenen wal,
Waer veel' malsche Zeelten zwommen;
Allen ylden naer het diep,
Ten zy eene, die steeds riep:
Komt naer boven, grachtgenooten!
Ziet! de weg is ons ontsloten,
Och! wat water wyds en zyds!
Komt met my, maer komt in tyds;
Want, moest weêr het water dalen,
Ligt zoudt gy de kans wel falen;
Komt gy niet, 'k vertrek alléén. -
Plomp! de dwaze Zeelt was heên.
Snoeken straks, met heele benden,
Zag men om en weder wenden
Rond de Zeelt, die 't drabbig nat
Zich tot schans verkoren had:
Diep was zy daerin gekropen;
't Vroos: de sluizen gingen open,
En de meersch wierd waterloos,
Waer de Zeelt in 't slyk vervroos.
Vaek brengt nieuwsgierigheid verdriet en onheil mede;
Verloochent dezen drift, bemint gy heil en vrede.
Fab. 59
Het Potheeten
Maerten was een veldeling,
Steeds gewoon het vuer te stoken;
Hy zei potheeten voor koken,
En dit was zyne oefening;
Ja, men zag hem elken morgen
Voor een' warme koeizop zorgen;
Daervoor zorgde hy altyd,
Eer hy dacht aen het onbyt,
Eer het huisgezin mogt eten.
Elk heeft woorden in zyn' staet.
Was het hout te groen, te kwaed:
' 't Is niet goed om pot te heeten,'
Zeide Maerten half gestoord,
And're klagt wierd nooit gehoord.
Maerten en zyn buerman Lamen,
Eenen zondag, waren samen
By de vruchten, op het veld.
Tarwe, door den wind geveld,
Zag hy nat ten grond gesmeten:
' 't 't Is een ongeluk voor my,
Ze is niet goed genoeg,' (zeid' hy,)
'Om er mede pot te heeten.'
Wederkeerend' langs een' kroeg,
Waer hy een' pot uitzet vroeg;
't Glas, door de weerdin geschonken,
Had hy haestlyk uitgedronken,
En hy vond den drank maer slecht;
't Welk hy straks aen Lamen zegt:
Zyne spreuk bleef niet vergeten:
'Wat zuer bier in deze kroeg!
Buerman, 't is niet goed genoeg,
Om er mede pot te heeten.'
Lachend' wierd die spreuk aenhoord,
Waerom Maerten zich niet stoort;
't Was zyn' zegwys in het praten.
Oud gebruik is kwaed om laten.
Fab. 60
De Rups
Wat dwaesheid! (zei de Hagedis
Tot eene Rups;) waer zyn uw' zinnen!
Wel hoe! u in dit klosje spinnen!
Gy maekt uwe eigen' vangenis. -
De Rups spint voort, en, na drie weken,
Is zy haer tonnetjen ontweken;
Herschapen, noemt zy Vlinder thans.
Gevleugeld en versierd met de allerrykste kleuren,
Verlustigt zy zich nu in Flora's ambergeuren,
En stygt omhoog naer 's hemels trans. -
Had nooit de Rups zich ingesponnen,
Nu kroop zy needrig nog langs de aerd.
Door moed, geduld en vlyt wordt welstand aengewonnen;
Het is de werkzaemheid, die eer en rykdom baert.
Fab. 61
De Verrekyker
Een knaepje kreeg van zynen vader
Eene Zienbuis, nieuw en schoon,
Zyne neerstigheid ten loon.
Het schuift ze beurtlings wyder, nader,
En lonkt, door 't uitgebogen glas,
Langs de eene, dan langs de and're zyde,
Op mensch en huis, en veldgewas.
Wel, vriendje, zyt gy nu niet blyde?
Zegt vader; dat is schoon! niet waer? -
Ja, vader; maer die Verrekyker
Is lasteraer of vederstryker;
Ik vind hem altyd logenaer.
Wat ik langs d'eenen kant beschouwe,
Schynt my al veel te groot, te wyd, te dik, te by;
En, keer ik dan langs de and're zy,
Dan, alles wordt te klein, te ver, te dun, te nauwe.
Omhels my, allerliefste vriend!
Zegt vader. Kom, dat ik u myne vreugd bewyze:
Uw' geestryke aenmerking verdient
Dat men uw billyk oordeel pryze.
Zoo ziet men, menigmael, ook in de wereld mis.
De Zienbuis wordt gekeerd op veel' hoedanigheden:
Híér pryst men boven regt en reden;
Dáér maekt men klein en ver, dat groot en nader is.
Fab. 62
De Bezembinders
Jan en Pier, twee Bezembinders,
Beiden echte Bacchuskinders,
Waren heden op den tocht.
Als hun goed was uitverkocht,
In een kroegje, waer het baesje
Voor hen volde menig glaesje,
Zeide Jan aen zyn' gebuer:
Zeg my, Pier, verkocht gy duer? -
Niet te duer; 'k heb ze al gelaten
Om vyf stuivers het dozyn. -
't Moesten slechte bezems zyn! -
Eerste goed! - Houd op van praten! -
't Geen ik zeg, is juist als goud. -
Daervoor kan ik ze niet laten,
En nogtans ik steel het hout. -
Ik steel het hout niet, ik spreek waerheid,
En ik kan er aen bestaen:
Hoor, een woord tot meerder' klaerheid,
En dan zult gy my verstaen;
Want, voor een' vriend als gy, heb ik toch niets verholen:
Ik had die bezems, reeds gansch opgemaekt, gestolen.
De drank brengt veeltyds uit
Al wat het hert besluit.